Samenvatting
Verknoping, verwarring, door elkaar. Wat is van jou en wat is van mij? Wie ben ik en wie is de ander? Wat is samen, wat apart? Bij contact, bij mantelzorg staat de ontmoeting centraal. Grenzen zijn essentieel en bakenen de ruimte tussen jou en de ander af. Afbakenen is een belangrijke vaardigheid voor mantelzorgers. Zo raakt zorgrelatie niet in de war.
Afbakenen en mantelzorg
Verknoping, verwarring, door elkaar. Wat is van jou en wat is van mij? Wie ben ik en wie is de ander? Wat is samen, wat apart? Bij contact, bij mantelzorg staat de ontmoeting centraal. Grenzen zijn essentieel en bakenen de ruimte tussen jou en de ander af. Afbakenen is van groot belang. Zo raakt zorgrelatie niet in de war.
In mijn boek Een bron van zorg. Compassievol zorgen in familieverband. Erkenning voor mantelzorgers en professionals is veel informatie te vinden over afbakenen en grenzen. Onderstaand verhaal van mantelzorger Karin vind je op pag. 115.
Afbakenen: zij haar leven, ik het mijne
Mijn moeder voelt zich eenzaam en belt me iedere dag. Ze wil graag dat ik ’s avonds kom, maar zegt: ‘Ach kind, je bent al zo bezig, je hoeft niet te komen hoor.’ Het zijn dubbele boodschappen. Ik voel de druk en zou het liefste gaan om haar eenzaamheid op te lossen. Ook als dit ten koste gaat van mijn kids en mijn ontspanning. Gelukkig vraagt mijn man telkens opnieuw: ’Karin, wat is goed voor jou?’ Dat helpt mij om niet automatisch mijn moeder te plezieren, haar stemming op te peppen of haar ongemak te stelpen. Want ja, dat zie ik nou inmiddels ook wel, ik kan haar last niet dragen. Wat ik ook doe, hoe vaak ik ook ga. Ze blijft eenzaam en maakt moeilijk vrienden. Zij haar leven. Ik het mijne. Afbakenen heet dat toch? Ik laat haar heus niet in de steek, maar begrens het contact. Ik ben door schade en schande wijzer geworden.
Karin, mantelzorger
Mantelzorg en oude familiepatronen
Bij het mantelzorgen voor ouders of broers en zussen, val je snel terug in oude familiepatronen. Als je als kind veel hebt moeten zorgen en meer verantwoordelijkheid op je schouders had dan goed voor je was, is er vaak onvoldoende afbakening tussen jou en je ouders of tussen jou en je broer of zus geweest. Dan ontstaat er onduidelijkheid over plek, over wie waar staat en wie waar verantwoordelijk voor is.
Patronen die te maken hebben met grenzen stellen, voor jezelf kiezen, omgaan met hiërarchie en gelijkwaardigheid zijn diep ingesleten. Je ziet het pas als je het doorhebt.
Als je als kind hebt geleerd om veel te sjouwen of naar je toe te trekken, kan je heel wat aan. Bovendien heb je de kwaliteit ontwikkeld om gevoelig te zijn voor de noden en behoeften van anderen. Als je doorschiet in inlevingsvermogen, gaat dit ten koste van je persoonlijke gezondheid en geluk. Als je in de loop van je leven leert om ook je eigen behoeften en grenzen te voelen en je eigen weg te gaan zonder al teveel schuldgevoel, wordt het een prachtige, sterke combinatie.
Wil je meer weten over grenzen, afbakenen, plek, positie en patronen en familiedynamieken? Lees dan Een bron van zorg. Compassievol zorgen in familieverband. Erkenning voor mantelzorgers en professionals.