Compassievolle zorg in familieverband duurzaam stimuleren
Workshop, studie- of netwerkdag, opleiding of interventie op maat
Hieronder volgen suggesties die ik met plezier verzorg voor jullie organisatie, netwerk of achterban.
Deze thema’s zijn ook in mijn boek Een bron van zorg uitgewerkt.
Mantelzorg vanuit systemisch perspectief
Over familieverbanden, gemeenschap en individualiteit, loyaliteit, erkenning, geven en nemen, plek, positie en de rol van geheimen.
Hoe zorgen mantelzorgers en professionals samen?
Wat is nodig om met elkaar optimale zorg te realiseren?
De zorgdriehoek; afstemmen tussen client, familie en professionals. Verwelkomen, verwachtingen, familiezorg en meerzijdig partijdig werken.
Mantelzorg en emoties
Zorgen voor een naaste roept het leven vergroot op. Zowel liefde, plezier en voldoening als verdriet, woede, onmacht, schuld en schaamte.
Compassie, iedere dag opnieuw concretiseren
Het verschil mussen mededogen en medelijden. Emotieregulatie en motivatie: de Gevaar-,Jaag- en Herstelmodus. Zorgstress, zelfkritiek, zelfisolatie en overidentificatie. Voorstellingsvermogen gebruiken.
Je draagkracht en vitaliteit vergroten
De rol van stress, gedachten, emoties en lichaam. Putten uit levensbronnen. Praktische handvatten om te zorgen voor jezelf en de ander.
Imperfect en kwetsbaar mogen zijn
Over perfectionisme en kracht, machteloosheid, behoeften, grenzen & ja & nee. Humor en zelfspot.
Zingeving
De cirkel van contact, verlies en rouw, innerlijke besluiten, kunst en rituelen.
Ont-moeten en open aanwezig zijn
Niet weten als basishouding. Je oordeel uitstellen. Verwelkomen van wat er is. Niks fixen.
Mantelzorg, de zorg door familie, speelt een steeds grotere rol.
In complexe en ingrijpende zorgsituaties is het belangrijk om vanaf het begin van de zorgverlening behalve met de cliënt ook met de familie een goede relatie op te bouwen. In de praktijk blijkt het betrekken en zo nodig ondersteunen van familie en mantelzorgers lastig. Familiezorg vraagt een duidelijk beleid en visie en een concretisering hiervan in opleidingen, werkwijzen, dossiers, procedures, beoordelingscyclus, functioneringsgesprekken, voorlichting en communicatie.
Verwelkomen, open communicatie en flexibele samenwerking in de zorgdriehoek cliënt-familie-professional(s) is essentieel.
Lees mijn opiniestuk uit de NRC Geef mantelzorgers een rol in het ziekenhuis
Menslievende zorg geeft voldoening
Als professional goed voor jezelf zorgen èn er voor de ander zijn.
Open aandacht en compassie vormen de sleutel.
Evenwichtige en belevingsgerichte zorg voor cliënt, familie, zorgverlener en management.
Hoe kan je langdurig en gezond zorgen voor de ander als je niet liefdevol voor jezelf en voor je team zorgt?
Practice what you preach: relationeel samenwerken van de vloer tot de top.
De mens leeft in familieverband
Als iemand ernstig ziek wordt, raakt dit het hele familiesysteem. Vooral in langdurige of complexe zorgsituaties is het belangrijk dat professionals ook oog voor hebben voor partner, kinderen of ouders en de zorgvraag zien in samenhang. En dat vakmensen kennis hebben van de systemische benadering en de principes: ordening, balans geven en nemen, plek en patronen.
Lees hier tips over hoe je een effectief kader maakt voor Familiegesprekken
- Hoe verwelkom je familie, hoe betrek je ze en maak je heldere afspraken?
- Hoe zorg je voor balans tussen draagkracht en draaglast van mantelzorgers en professionals?
- Hoe stimuleer je betekenisvolle familieparticipatie en zorgvreugde?
- Hoe leer je zorgprofessionals zich te verdiepen in de familieachtergrond, en vergroot je inlevingsvermogen zodat zij minder snel oordelen of met een platte quick fix komen?
- Hoe geeft je praktisch vorm aan samenredzaamheid en saamhorigheid?
Op verzoek maken we een trainingsaanbod /netwerkbijeenkomst op maat.
Review
‘Ik heb inzicht gekregen in grenzen van mezelf en die van familie en ik begrijp beter dat niet alles wat ik zou willen mogelijk is. Het zoeken van de beste weg hoort bij mijn werk. Dat mag even duren, zeker als een situatie complex is.’
‘Ik heb nu meer lef om zaken te benoemen, ook al is dit spannend. Verlies, verdriet, boosheid, schuld, geluk en zingeving. Het mag allemaal en het opent.’
Diversiteit benutten
Binnen teams wordt de diversiteit steeds groter. Als teamleden elkaar beter kennen en meer weten van elkaars herkomst, cultuur en waarden ontstaat meer onderling begrip en open communicatie. Hetzelfde geldt voor cliënten.
- Hoe bevorder je saamhorigheid en samenredzaamheid?
- Hoe zorg je dat diversiteit verrijkt en verbindt?
- Hoe leer je professionals in te sluiten en ruimhartig te zijn?
Compassie
is een waardevolle vaardigheid voor mensen die beroepsmatig met beperkingen, ziekte en pijn van anderen te maken hebben. Zelfcompassie zorgt dat het lijden lichter wordt, vergroot de veerkracht, creativiteit, evenwichtigheid en emotionele intelligentie waardoor professionals de pijn van anderen leren toe te laten zonder erdoor overspoeld te raken. Compassie betreft zowel intentie, houding als handelen en is te trainen.
- Hoe ben je aanwezig met open mind, hart en handen?
- Hoe verbind je ziekte, verlies en rouw met betekenis en zingeving?
- Hoe blijf je geïnspireerd en houd je plezier in je werk?
- Hoe voel je je verbonden met jezelf, de ander en het grote geheel?
- Hoe vergroot je stressbestendigheid en evenwichtigheid?
- Hoe zorg je voor behoeften, ruimte en grenzen?
- Hoe krijg je balans tussen draagkracht en draaglast?
- Hoe voorkom je ziekteverzuim, burn out of uitstroom?
Meer informatie over zelf-compassie
Mantelzorg begeleiding
Zitten jullie klem in een complexe zorgsituatie?
Mieke geeft op verzoek begeleiding bij Familiegesprekken, zodat de betrokken mantelzorgers en de zorgbehoevende met elkaar heldere en haalbare afspraken maken.
Zo nodig worden ook de professionals(s) bij dit gesprek betrokken. Langdurig zorg geven en ontvangen vraagt openheid en eerlijkheid over wensen, behoeften, grenzen en mogelijkheden. Onderlinge waardering en vertrouwen helpen om met liefde en voldoening voor elkaar te zorgen. Het doel van de familiegesprekken is om onderlinge familierelaties zo gezond mogelijk te houden of te krijgen. Dat is niet altijd eenvoudig omdat mensen zo verschillend zijn. Het centraal zetten van de zorgbehoefte geeft focus.
Deze training begeleiden van familiegesprekken is voor mij heel erg waardevol geweest. Drie intensieve dagen, waarbij theorie is afgewisseld met praktijkvoorbeelden en praktische oefeningen.
Mijn verwachting was dat ik technieken zou leren om een familiegesprek goed te begeleiden, maar ik heb zoveel meer geleerd. De training begon met waarnemen, mindfulness en kijken naar jezelf. Verrassend en zelfs een beetje geschrokken, want ik kwam toch niet voor mezelf hier?!
Uiteindelijk wel logisch, ik ben tenslotte mijn eigen instrument, dat ik inzet bij het begeleiden van gesprekken. Door bij mezelf stil te staan, weet ik waar ik sta en hoe ik mijn plek inneem. Professioneel betekent dat ik mijn grenzen aangeef. Soms kan ik het gesprek niet goed voeren, bijvoorbeeld als het probleem te dichtbij komt, of omdat ik merk dat er een bondje is tussen mij en een familielid. Dan vraag ik of een collega het over wil nemen.
Ik heb geleerd dat ik als professional ook mild naar mezelf mag zijn. Mieke is hierin mijn rolmodel geweest.Onder andere door het maken van mijn genogram ben ik achter patronen gekomen die al generaties doorgaan. Ook heb ik ervaren wat mijn patronen in situaties zijn en dat ik bewust keuzes kan maken. Ik heb gezien hoe belangrijk je 'plek' in de familie is en wat voor gevolg het kan hebben als jouw plek verschuift. Door dit van mezelf te beseffen, zie ik dat dit ook geldt voor families met wie ik een gesprek voer.
Door deze training kan ik makkelijker en zonder oordeel het gesprek begeleiden. 'Die vervelende dochter' zie ik niet meer als 'vervelend', maar als dochter die binnen de familie een bepaalde rol en verleden heeft en daardoor op een bepaalde manier reageert. Dat is prima, zolang we met elkaar in gesprek zijn om de betreffende zorgsituatie voor alle betrokkenen zo draaglijk mogelijk te laten zijn.
Lisette Koningstein
Zorgcoördinator St. Zorgcentra de Betuwe